Rabu, 10 Maret 2010

Didong Gayo

A. Tawar

RADIO RIME RAYA

Radio rimeraya nosah sieren
Nosah pekeberen ku Luer Negeri
Ari Rimeraya keber isawahan
Kurakan-rakan ini Nyudelhi

Radio Rimeraya sejarah kebangsaan
Sidepet munentuken keber ku Luer Negeri
I awal opat tujuh mulo ni sieren
Aceh tengah Takengon I Rimeraya ni

Ini Nyudelhi sebagai perwakilen
Keber kusawahan ku tiep negeri
Secara beranting keber isawahan
Beta perjuangan indonesiani

Sieren doa mulo I sieren
Keselamatan ku Sukarno Hatta ni
Mayor laut nos kebijaksanaan
Depet munyeludupen ni Radio ni

Jonly sara pahlawan
Tentang perlewenen gagah berani
Iselat malaka melalu perairen
Depet iselamatan sawah ku Aceh ni

Jonly I serbu belene mien
Urum tembak-tembakan gere tekonai
Urum bot kucak radio I sangkanan
Ku cut gu aceh radio I mai

Ku aceh besar Radio iserahan
Depet kawan belene sara mi
Wesehul kin percayaan
Muluah sieren si pane penadi

Kerna I Aceh ragu ke amanan
Radio I pinahan kurime rayani
Bustamil Aripin oya le rupen
Si kuet mulewen Indonesia ni

Urum depisi lime wae gabungen
Renyel I tamahen urum depisi sepuluh ni
Keronel Yusin Yusup kepala rombongan
Renyel I sieren ku seluruh denie ni

Radio Rimeraya berunger mien
Sara tokoh ku sederen Ali Hasimi
Gelombang ni laut si kuet ilen
Singapura pe heran kin Indonesia ni

Melaya Manila Australia pe mien
Eropa pe rupen oya sarami
Radio Rimeraya berunger mien
Sejarah perjuangan gere mari-mari

Onom bahasa I luah sieren
Sana gere heran luar negeri
Radio Rimeraya mulo I aranan
Si nguk iperinen puset ni Indonesia ni

Radio Rimeraya kami gere lupen
Gere terbenen sebeb gere mubudi
Ringkes riwayat ini kusawahan
Kin kenang-kenangan kugenerasi



Abadi Ag

AGIHMI SI BELEM

Agihmi si belem genab si nge munge ine…ine…
Mutimpe ku heme I atan ni donya
Dele ujien si gere terkire ine …ine…
Ku manusie ari si kuasa

Mokot di nge tanoh si kering mucerah ine…ine…
Seni teku basah ko retak ni bumi
Delidi nge insen murasai susah ine… ine…
Kering- kering basah lauhe kupipi

Ho…ho… ho onot inget-inget sebelum kona

Oya denieni jai persingahen rakan
Iakhirat puren we sikekal rakan

Olok di bang sakit ate ni tihen ine…ine…
Ken perbueten si mu jolok mata
Gempa tsunami cube I renungen ine…ine…
Kekuasaan I tuhen si sara

Dele di nge yatim orom merek saro ine…ine…
Tempate ber menye osop ari mata
Redemi gelumang tedeh mi gegebe ine…ine…
Kati mu semperne bewene berdoa

HO…ho…ho onot inget-inget sebelum kona

Oya denie ni jai p kekal rakan
Akherat puren wesi kekal rakan



Abd Rauf

SEDENGE

O, munengonmi kite ku sedenge
Si memude beluh dediang
Kelneng-kelnong keltang-kelting
Teganing iyo lao
Ujung ni lepo
Nge gerico
Renggio
Rembebe tajukke, rungke

(Hoi, coba kenang masa silam
Orang muda beria senang
Suara-suara gemerincing
Suara 'teganing' di pintu senja
Di ujung beranda
Gempita
Gemerlap
Bunga menguntai, rangkai)

O, sawah di guree
Mulawi, hahoi wi
Gecip sabe diri
Nayu i jejari
Sesire mucari
Muninget kin renggali
Si mah ari pematang

(Hoi, betapa semaraknya
Tawa rayu, aduhai
Bercubitan manja
Jemari menari
Dalam cengkerama
Mengenang bunga 'renggali'
Yang baru dipetik di pematang)

O, cube mulo kite inget
Kin edet i batang ruang
Jema sedenge bertutur
Iatur
Sipete beret
Berhemat jimet
Mien bertungket
Hakiket
I edet musampe, rungke

(Hoi, cobalah kenang lagi
Istiadat di kampung halaman
Orang dulu berbasa tutur
Teatur
Mengangkat santun
Bertingkah cermat
Bagai bertongkat
Hakikat
Semua tergapai, rangkai)

O, tertip di berperi
Mucari, hahoi wi
Halus di basae
Kepies selukke
Murungke pantune
Serami tentangne
Ke mucengkeh bulang, sumang

(Hoi, tertibnya tata kerama
Mengurai pikir, aduhai
Bunga disuntingnya
Merangkai pantunnya
Dunia para muda menjaganya
Kupiah yang teleng, sumbang)

O, masa jemen
Si memude sene-sene
I telege
Gere bebarang
Ke si bebujang male bercerak
Ku biak
Tuture ibi
Pabile rami
Gere jadi, kemali
Sinting di edete, rungke

(Hoi, masa yang silam
Orang muda dalam canda
Di tepian
Tak sembarangan
Para muda membagi kasmaran
Bagi kekasihnya
Bertutur adat
Bila di keramaian
Musti ditunda, pemali
Ya itu adatnya, merangkai)

O, kite erah besilo ni
Muligen di, hahoi wi
Gere ne mupentas
Pergaulen bebas
Akhire melas
Lagu kurik pedatas
Gere tetuho terbang, kalang

(Hoi, kita tatap masa kini
Semrautnya, aduhai
Tiada batas
Bebas
Berakhir sesal
Bagai ayam
Meronta terbang, elang jalang)

O, jema silun
Bersidemun sara buet
Olok beret engi urum abang
Se besilo gere ne ipilih, o utih
Beret i mata
'Nak urum ama
Nge sara cerpa, biasa
Nge biasa mutepang, ujang

(Hoi, orang dahulu
Dalam tatak-krama
Penuh sungkan adik-abang
Sekarang tak lagi berbeda, sayang
Yang terpandang
Anak dan bapak
Bercanda, biasa
Biasa berbangkang, sayang)

O, kedemu rejeki
Ponge rami, hahoi wi
Kedikke mulelih
Lagu ringit lebih
Ike i waktu legih
Rupen biak pedih wa si semayang,kin tupang

(Hoi, bila ada rezeki
Sahabat pun ramai, aduhai
Tertawa angkuh
Bagai gemerincing uangnya
Bila papa melanda
Cuma kerabat yang sayang, menopang)
O, ke bersinte upuh ulen-ulen
Nan pe mien, bersempol gampang
Bersiengonen wajip selese, munginte
Hamal pe temas
Beriring mangas
Oya nge jelas
Nge jelas berbatil tembege, ine

(Hoi, dalam pesta pakaian gemerlap
Dengan sanggul adatnya
Saling mengenal rasa, pinang
Mimpi pun indah
Teriring kapur sirih
Jelas
Dengan cerana tembaga, mama)

O, nenim mujule bayi
Rami-rami, hahoi wi
Rempele ike bersunting
Nge ilang kuning
Galip pebening
Lagu isanding
I atan ampang, tepang

(Hoi, mengiring mempelai yang santai
Beramai-ria, aduhai
Mempelai bersunting
Merah kuning
Dengan wajah santun
Bagai disanding
Di atas pelamin, bergandeng)

O, heme insen bepikir tekedir
Tetair enti lale jak unang
Tulen ilmu oyale akal
Ike patal tuleni ume
Ike kekire i wanni dede
Rugi lebe ku kite itimang, mayang

(Hoi, insan yang berpikir, takdir
Kembalilah dari kelalaian
Di atas ilmu dalam akal
Di atas pematang di tengah sawah
Pada pikir dalam dada
Menimbang untung rugi, sayang)

O, tekabur jengkat
Alamat ku rugi, hahoi wi
Berperi halus
Mutertip limus
Enti tukang lutus
Nasipmu berus
Isini keranyang, sayang

(Hoi, ketakburan yang angkuh
Pertanda kerugian, aduhai
Bertutur halus
Bertingkah lembut
Menghindar dari khianat
Bernasib bagai sampah
Isi keranjang, sayang)

O, laingku pemarin
I perhatin
Kin dirin ibarat kacang
Terjah empah gere i tampa
Serbe gora sipet pembengis
Bile tingkis ulak ku garis
Enti bengis
Enti gaip munyimpang abang

(Hoi, himbauan terakhir
Kenanglah
Ibaratnya sanggan kacang
Tingkah pongah tak dianggap
Pesta pora mengundang murka
Bila sesat kembalikan sesal
Tanpa murka
Jangan menyimpang, sayang)

O, ke gaeh udah bele
Ku sudere pemili, hahoi wi
Itulung ibantu
Sana si perlu
Gelah turut payu
Sepapah sepupu
Enti murang-urang

(Hoi, bila tiba bala
Terhadap saudaraku, aduhai
Tolonglah bantu
Apa yang perlu
Saling merasa
Seia-sekata
Tanpa batas-batas)

O, ke kite inget edet sedenge
Mulie kite panang
Kite engon se besilo
Jema tue nyanya pecengang
Ke kite inget edet sedenge
Mulie kite panang
Kite engon se besilo
Jema tue nyanya pecengang

(Hoi, bila dikenang adat dahulu
Mulia kita pandang
Kita pandang masa sekarang
Orang tua tinggal tercengang
Bila dikenang adat dahulu
Mulia kita pandang
Kita pandang masa sekarang
Orang tua tinggal tercengang)

l978



Abdussalam

DUNIE CANGGIH

Suderengku pengen gelah sarih
denie canggih kemangku ujung
sana kati iperin dunie canggih
karena penane gaih ari lain kampung

sebelum canggih mulo kucari
suker penadi jema ikampung
selama canggih isi denie ni
harap murip ni olok di rampung

sebelum canggih mujaik orom kiding
gere ara taring bebujang kampung
si mu jais pelen si beberu
galip sisu-sisu i serap ni jempung

besilo mujik nge orom mesin
nangin urom kuyu bekorong
ngesek gere ku niu
nutu gere ku losong

tengah muregos urum gergaji pasang tige
suntuk serlo pu owet-owet pangung
seni muregos nge ara sinso
gerjen sawah serlo papan sara ujung

tengah anuke jelen orom jelbang cangkul
uwet konol bergotong royong
seni nuke jelen orom motor sopel
isi tanoh terkol bewene mugolong

isi ni dunie nge makin pane
murep jema dele nge makin rampung
si tukang jait nge makin dele
oya kati dele tangkuh baju kurung

makin dele tingket PKK
gere kalah masane urang kampung
si mu naos bulu nge luer biasa
lepat reraya numene tepung

tutu ku jingki gerene ara
kemewahan nyata iwani kampung
selama orde baru besilo nge nyata
nge meh merdeka isi ni kampung

nge beta ... nge beta
temas nyanya urang kampung
ike gere kite mera
kalah masa kegere itonong



Abu Kasim

AMPUNG-AMPUNG PULO

Selamat manut ampung-ampung pulo
Selalumi mulo ku laut kuala
Salam selamat di enti lupen kao
Ku sawini imo urum ceding selada

(Selamat hanyut kau kiambang
Silakan lewat ke laut kuala
Salam selamat jangan kau lupa
Kepada sawi imo dengan tunas selada)

Taringmi taring ko lumut ni atu
Si ngih mungkin mudemu ne selama masa
Asal nge beta bang ningko nasipmu
Taring cacar layu urum budi bahasa

(Tinggallah tinggal kau lumut di batu
Yang tak mungkin bertemu selamat hayat
Mungkin sudah demikian untung nasibmu
Tinggallah cacar layu dengan budi bahasa)

Enti pubebalik manutmi ampung-ampung
Puren aku mununung ke umurku ara
Mudemumi kase kite sara linung
Iwan sara keltung mien kite musara

(Jangan berbalik hanyutlah kiambang
Kelak aku kan menyusul bila umurku ada
Semoga kita bertemu di satu tempat
Di satu lubuk kita kembali berjumpa)

Nun disana Laut Tawar airnya tenang
Di hempas gelombang ke tepi mengalun
Anggun terpancang Bukit Birah Panyang
Dengan Pereben berdampinan bagai bermufakat

Dari Singgah Mata coba layangkan pandang
Nosar, Rawe awan berarak
Jelas sekali nampak disana Ujung Kalang
Sampi ke Bintang tusam beriring



Cik Daerah

CEMARA

Pelale nate
Wo galake
Wo guree iwan jantung rasa

Dele bunge si kuerah
Nge teridah engon mata
Melati arap ni umah
Si megah bunge dahlia

Male kupeltekken ni urum jejari
Si sayangdi tengah wan perala
Pucuk simergak isesiber nami
Buge mujadi hies ni meja

Ya . . . . . . em . . . . em
kuneh mi keta

Reff
Wo cemara tajok renggali
Ko kurai isara masa

Wo kusi male
Wo sayange
Wo sedehe enge sipu mata

Wo nasep gere kin tuah
Nge mupinah ri biasa
Kusi ku emah-emah
Wan ni susah olok nyanya

Bunge si layu nge roloh ku bumi
Wo kuneh mi nge mata mata
Si mutetewah tangke belangi
Kuingeti iwan jantung rasa

Ya . . . . . . em . . . . em
kuneh mi keta

Reff
Wo cemara tajok renggali
Ko kurai isara masa

Keras ni bade
Kune kese
Wo ahere . . . munemah basa

Wo sunguh nume berakah
Buet salah dor wan koa
Enti kese salah langkah
Enti juah niko mata

Male kusirem pucuk belangi
Wo rugi kinen si ara
Kunehmi keta iwan murep ni
Dele pede jema si mungoa

Ya . . . . . . em . . . . em
kuneh mi keta

Reff
Wo cemara tajok renggali
Ko kurai isara masa



Daud Kala Mpan

MAYANG SERUNGKE

iterime komi kisah terakhir, masso
jelen mu bepikir kunul mu serme
je mayang serungke
nenong pe nasipku bier kusi musantir, masso
kukarang mutangkir lagu muripni kerpe
je mayang serungke

(kau terimalah kisah terakhir, sayang
tempatmu berpikir duduk santai
je mayang serungke
bagiku nasipku biarlah kemana musantir, sayang
kekarang tebing seperti hidup rumputan
je mayang serungke)

ke kin aku enti ne terpikir
kadang khawatir denem mukale
nge i betih ko le utung tingir
sime ku pasir peserme ku pante
o mayang serungke

(untukku jangan lagi terpikir
kadang khawatir dendam rindu
sudah kau tahu nasibku tingir
terhempas ke pasir pantai
o mayang serungke)

mayang o o o
serungke o o o
mayang serungke

(mayang o o o
serungke o o o
mayang serungke)

ike atas pe itangkokko pematang, masso
ken kelik ni kalang kao munenge
je mayang serungke
ike kin aku enti ne terbayang, masso
engi orum abang mucere i dene
je mayang serungke

(meski kau mendaki bukit, sayang
jerit elang kau dengarkan
je mayang serungke
untuk ku kau jangan lagi terbayang
adik dan kakak berpisah di jalan
je mayang serungke)

terbang ni engang si nenang-nenang
terbang ni omang ku batu kare
ike kin aku enti ne terkenang
kerna lelayang nge metus tali e
o mayang serungke

(terbang enggang melayang-layang
terbang omang ke batu anggrek
kepadaku jangan lagi terkenang
karena layang-layang telah putus talinya
o mayang serungke)

mayango o o o
serungke o o o
mayang serungke

(mayango o o o
serungke o o o
mayang serungke)

ulung ni awal gere jadi ken tudung
payung ke uren sire
ulung ni awal gere jadi ken tudung
payung ke uren sire

(daun pisang tak jadi untuk pelindung
payang dalam gerimis
daun pisang tak jadi untuk pelindung
payung dalam gerimis)

enta ku aku mi kase lalu lintes, masso
kering-kering kugerbes nami lah dene
je mayang serungke
enta kune ate kin gere uwes, masso
ceding urum tunes murip ke kase
je mayang serungke

(ketika kau nanti melintas, sayang
kering kurambah nami di tengah jalan
je mayang serungke
bagaimana hati tak sedih, sayang
putik dan tunas hidupkah nanti
je mayang serungke)

cencim i jejari pe gere ilen ubes
osop-osop teles mera di nge bene
enta kune ate ni kinen gere uwes
nge kemang kipes lagu ulung ni rembele
mayang serungke

(cincin di jejari belum berobah
hilang-hilang tampak mungkin akan lenyap
bagaimana hati takkan sedih
sudah kembang kempis seperti ulung rembele
mayang serungke)

mayang o o o
serungke o o o
mayang serungke

(mayang o o o
serungke o o o
mayang serungke)
ulung nawal gere jadi ken tudung
payung ke uren sire
ulung nawal gere jadi ken tudung
payung ke uren sire

(daun pisang tak jadi untuk pelindung
payung bila gerimis
daun pisang tak jadi untuk pelindung
payung bila gerimis)



Gecik Mongal

ALAT NI MANGAS

Alat ni mangas pengen ku cerite
Kadang te ruh kadang te gere
Cube i simak o sudere
Keta bewente mulo kite surah

Bebalun berukir tenaring ni tetue
Batil keremen kuningen tembege
Turah i emah iwan mungerje
Tene muelie ku jamu ben sawah

Sunguh ke titok nguk gere sesilon
Urum lusung atu we berulon-ulon
Ancur nge lumet lagu si inyon
Nge tetine perlon tetue joyah

Miyen kelati kusi gere mipon
Kin penggecepni pinang we kite bobon
Iwanni kampil nge mulelempon
Tape bebakon le ninse kin umah

Pinang juli kin mangaste menet
Ke pinang gunte i tunu berempet
Ke pinang mude rasa-e kecet
Mejen kona ket nyan baro mupecah

Konyel si ilang le ari menderet
I wani uten bedirin ku menet
Tinih betinen ku tungul berempet
Tebel lagu jeket oya sitetengkah

Kene belo pedih aku si murudang
Kene belo ato ku si tumung gagang
Belo uten tampukke ilang
Ketape terpanang ike kin gelasah

Besiloni mangas le enge kin dagang
Begule putih nan bebunge lawang
Lagu begincu bibirmu ilang
Ara jarang-jarang kin penurunmi tuah

Aku sialus kene kapur atu
Kene kapur ketor aku ben tunu
Rasangku apak siken deletu
Ingen bibirmu kase mucecerah

Kacu si bulet renyel mungadu
Aku si penting nanpe perlu
bibirmu ilang lagu begincu
ketape aku berasal ari getah

kene bako sugi le aku si lucu
rupengku item lagu ruje jelbabmu
oya sigising tulak urum pumu
perasanku orop munengkipi awah

pemarin pedih oya lusung atu
sampe mekelung suntuk itutu
ara urum besi ara urum kayu
teba nge oloktu nge sampe mupecah

1961


Terjemahan :

Gecik Mongal

BAHAN SIRIH

Dengar ku ceritakan bahan sirih
Kadang tepat atau salah
Perhatikan wahai saudara
Kita coba urai semua

Sumpit berukir warisan lama
Cerana kuning tembaga
Pada upacara pernikahan harus dibawa
Memuliakan tamu disuruh agama

Masakan alu tidak silau
Dengan lesung batu ia berlomba
Hancur lumat bagai diayun
Lansia joyah tinggal telan

Kelati membantu tidak bergigi
Digunakan memotong pinang
Dalam kampil tidak tenang
Sumpit bebekong jadi rumahnya

Kita ingin menyirih pinang Juli
Pinang busuk dibakar rapat
Pinang muda rasanya pasit
Kalau digigit baru mau pecah

Konyel merah dari Menderet
Dalam hutan membelit menet
Pada pangkal kayu dia dempet
Dipotong-potong setebal jaket

Daun sirih berkata, aku rindang
Kata daun sirih ato gagangku panjang
Daun sirih hutan merah gagang
Untuk obat terpandang

Sekarang sirih dagang rempah
Pakai gula putih cengkeh merah
Bagai bibir merah merekah
Kadang-kadang tanda bertuah

Kapur batu berkata : aku halus
Aku dibakar kata kapur siput
Rasaku apak karena banyak
Ingat bibirmu pecah-pecah

Gambir bulat mengadu
Aku yang penting dan perlu
Bibirmu merah pakai gincu
Dan getah asalku

Kata tembakau suku, aku lucu
Wasrnaku hitan seperti kain jebamu
Diputar dengan ibu jarimu
Rasanya sekedar penuh mulutmu

Terakhir bicara lesung batu
Sampai berlekuk ditumbuk selalu
Kadang dengan besi dan kayu
Sampai pecah karena terlalu

1961



Bantacut

INE (MAMURNI LAUHKU)

Mamurni lauhku ooo ine
kubayangan nasipmu
si mudedek aku wo inengku ooo
urum kejang payahmu

ine eee ine eee inengku
biyer wan uren olok inengku
ber tudungen lumu ooo
semayang kin anakmu inengku
sigere ne terkire

letih ni beden mu inengku
urom rebekni baju mu
jangkat ikerlangmu inengku
ngenali belenye

suntuk wan ingetenku ooo ine
mujaril lauh ku dagu
waktu iyempus talu urum inengku

wo ooo ine mu napai aku
ine... ine... inengku

kejang urum payah mu inengku
gere ter beles aku wo inengku o o o
konot nge bernaru inengku
lao berganti lao ooo

uwen atan ulumu inengku
kerut ni kulitmu
hakiket natingku inengku
mutuah mi kao

ine... ine... inengku
mongot-mongot wani ate sabe
kune de membeles si ine o
kin kejang payah mu

l993


Bantacut

KEMARO

sayang ko imo i cabang ni kayu
taukmu gure lagu mentalu
galak ni ate nge bene osop ni karu
sang-sang ku penge rupen bade deso ni kuyu

turun mi ko uren reduk mi ko lau
hejep kemaro besilo mate senuwen

raom si lemi besilo nge dabuh mesing
benang ni kupi sesarami wa taring
kuharap basah selo desawah desir ni luding
layu nge kelpah gere teridah tangke nge kering

selo de selo beta suntuk ku nantin
langit ku selesen berawin bintang ku ulen

sayang ni kerpe murip i belang
tamas mu rempate tewah nge lapang
taruk mugerebe besilo nge taring atang
ulung ni belo bersilo nge taring rudang

imo pebening nge kering waih perinumen
nge taring pasir waih i jorong
lale kin sisir lupen kin jantung
kenak ni masa bang gere tertunung

bumi mugempa binasa ke amal tangung
insep mi ko heme muninget mi gegati
sebeb denie ni nge pasti
taon persingahan
porak lau mu detang kelem tabur ni bintang
olok sayang kupepanang ngih beruren



Ibrahim Kadir

A T U B E L A H

Musim I penarun raom mubunge terbang seroh jarang-jarang
Gatih i rentang itaos benyang sejengong jema
Daeara temabur engkip sara buntul cico mukekemang
Tauk ipematang I barat canang surak mugenca

Lompong eres kerpas kerpes I patal ijo
Com kulemboko tangke muleno tewah ku donya
Gaeh si munyucuk tingkup duntuk sesiro mumiyo
Sibuk gerico suntuk serlo gere jenta

Engkip cucuk tuah kunemen
Subuk-subuk awis I jelen
Silih berganti gere jejelakan
Engkip sara keben I asak nge nyanya

Sarah umah jema beruntung susah anake dele
Pememongot sabe muniro gule pegegarut mata
Sesire mayu ateni he e karu mumenge pongote
Ari kenonol ne iperene gule so mana ara

Angkap mi keta so mana lompong bis-bis kin cecah
Ike jurung turah danng-dang iperah gulente keta
Tutupen mien awah ni keben enti kase luah
Ike berperngah terbang mujamah meh sapun sapa

Anake beluh munuke keben
Segenap nemal lompong uweten
Gere ingete pintu I tutupen
Meh berlumpeten keben taring daka

Atas lao mae ulak letih rasae
Gere bang tuahe munemeng dengke waktu serlo oya
Sawah ku umah engon meh luah lompong si dele
Bengis di atawe jerih payahe nge taring ampa

Kunei kusi banan kin luahan lompong sidele
Kati kao lale pekunul sabe buet gere ara
Gere bang beriro I jegei ko ayawa gule
Kati kao lale beta sabe suntuk mumapa

Awetne lopah ari awake
Renyel ieles ne kero nanake
Semelah kuwen ialapahe
Ganti ni gule pangang kurara

Rayoh mupancur lagu waeh munajur gere rede
Tangkuh ari dede kuatan denie mujaril kusaka
Lagu turuh mu basahi gere bererede
Sarik urum bise gere tertuho rentak saboh donya

Sapu-sapu emeh baju mujadi ilang
Rayoh mutuang lagu berawang netep ku donya
I bantut pantan gerene mempan ketier berulang
Gere mera kurang memakin ilang rayoh mumata

Ine mongot bersebuku
Jaril ne laoh sawah kudagu
Kekire e gere ne tentu
Kuatu belah tuju munyerahan nyawa

Anake si rawan orom engi e si banan mununung tar kuduk
Petetalu suntuk mongot pusesenguk sepak gere jenta
Sesire remalan royoh bereberen nge mutetumpuk
Ketan kerpe mupucuk ngengongi namuk kusi musangka

Isara telege ine e rede munyusun anakke
Perene kuanakke angoko mulo pe waeh mulo keta
Gerahen di aku wo anakku besilo se
Angoko pe dele so rege ara

Tibuk-tibuk ni anake
Gere mera engkip ton waehe
Dedang pubebeta engi e nome
Itaring i ne e beluh ine musangka

Nunung jelen dele pedi alasen I taos ine e
Kati anake lale bermacam bage akale ara
Demu urum gelime I kini sengeje I taek anakke
Waktu lale lale renyel inomone ine osop ari mata

Betawa mien kejadien demu urum asam
Berbage ragam sigere paham nge turah kona
Datenne silep pangkap pangkap irui murampam
Meminter pejem ingetne redem pegapa gapa

Singkete langkahe sawah
Si tuju atu belah
Mejen kuhuduk wae mumerah
Udah udah sawah anakke bertona
Sawah ku atu ine e berjangin munurut perjanyian
Janyi pemarin gere terperin remo eloh I mata
Tekedir tuhen lempusing muligen lagu munangin
kilet lagu cerinin gere ne tertunin kebenaran ni kata

Atu pe mugerak awahe kolak seruang umah
Katup mu perngah janyi nge sawah ku sara jema
Jangin pemulo ukue mayo seneta sawah
Kedue mupinah pumu teridah pusok urum mata

Atu mu gegur sesire munelan
Bumi mu guncang kayu bergerakan
Kayu pe keras ibarat topan
Ranting berpoloken dunie mugempa

Jangin ketige waktu sawah kudede anakke mutalu
Ine wo inengku kuneh mi aku urum engingku sara
Sesire musarik anakke bidik bidik murangkam atu
Waktu sawah ku ulu jergutne pitu wauk pesaka

Anakke ongot suntuk pegegerdak sabi
Eluh lagu nami turun ku bumi mugenang rata
Keliling atu arik muderu abang urum engi
Piti le pitu ingi memari sarik gere jenta

Eluhe musempak keliling atu
Mokot mokot waeh mululu
Kuen kiri murip lumu
Eluh ni si bensu ahiri mujadi paja

Ari atan atu reraone selalu munarung uten
Atu I taringen kin inget ingeten isi ni isi jantung rasa
Tenaruh ari umah oyasi emah emah I pecekalan
Bier masuk uten keluer uten osop gere mere

Nge mokot berlangkah roane sawah kusara kampung
Iyo ne jema tukang sabung taroh mukepung mera kunyawa
Tenaruh pe mupecah wan perjelenen mutekar tempurung
Mujadi kurik sambung taji mulengkung seseke ara

Sambung sambung kurik e menang
Si munerah bersurak runcang
Si bertaroh gunah gunah senang
Munekar hulang surak mugenca

Kurik I sambung sabe wani kampung bertaroh jiwe
Untung menang seje oya kin belenye ahere ara
Suret pe sawah ari kerna nge megah kurik ne juara
Sara ketike iyundang reje munarung istana

Kurik I sambung janyi berujung suret berundang
Sahan si menang dunie terpancang we berkuasa
Nge tekediren bang ari tuhen kurik ke menang
I guel canang tepok pe runcang surak mu gempa

Abange I angkat kin reje
Engie kerje urum banta mude
Gerel ni si rawan bedul mule
Bertaroh seje ahire ara

Bier pun kin reje ibobon heme we gere senang
Inget ne terbayang lauhe remenang muninget sengsara
Gere bergune harta idenie emas berkarang
Ike ate gere senang emas berloyang serasa hampa

Muninget kin ine nge meminter I dede lauh mutuang
Ulah ulah pecengang rupe e teerbayang sabe wan basa
Teringet ku atu wauk si pitu jimet berjuang
Telong ne kurara ilang asap mukemang meh mucaya

Kekeberen oya kin cerak
Atu belah I kampung isak
Denang ni atu belah kolak
Sayang ko jarak gere telas I mata



Ishak Ali

PEPATAH PUDAHA

Bulet lagu umut tirus lagu gelas
Urum-urum kutuyuh urum-urum kuatas
Kati temas baring sana si tuju

Gere terpengen ling ni kuyu keras
Isaring gelah jelas-jelas
Puren melas gerene demu

Ike beluh sara loloten
Ike mewen sara tamunen
Laing jemen kene kene munyang datu

Ike gelep I suluhen
Ike atas isigenen
Si angan-angan nen turah demu

Si mugeral wahe I rasi
Si mutulis wahe I kaji
Oya kin bukti bui muperdu

Ike I lewen tengku impit serge
Ike ilewen reje impit denie
Kusih mi kite lagu ampung-ampung pulo

Ideret nuer ipangan kule
I deret ni kampung pangan gerde
Kusih mi keta kite musilu

Berperi berabun remalan bertungket
Bier sana die buet
Terangi peninget enti bacar tu

Umpama nare kin penyuket
Ike ku ecing sidah die beret
Turah i sipet urum ilemu

Arang waus besi gera pijer
Bier kusih pe gere terputer
Karna enge muputer enge salah jeru

Ibarat batil enge mukiser
Ike ku jema gere terseder
Turah seber ulak ku perdu

Beloh koro taring tunah
Beluh manusie taring umah
Reta si mutuah taring tingkah laku

Relem tu telege dele lintah
Dele heme enge dele awah
Kene pepatah masa dahulu

Beluh kuring taring binatang juah
Beluh gading taring gajah
Wae enguk kin pipah enge terang tentu

Beluh sunting taring bulang pangkah
Beluh gegiring taring lelawah
Seni daerah didong mudemu

Ike beluh ara si rai
Ike mewen ara si ewei
Baro ara arti, buet mutuju

nIke kaule gere terdokopi
Ike releme gere terkuruki
Oya enge asli mubatang perdu

Arih-arih kati selamat
Turah ringen bier beret
Ike mukarat udah gere selalu

Bercerak enti jengkat
Kati muninget timur barat
Gere mukarat esel ni pintu

Anak perkara anak

Kenake berconto lagu anak nawal
Ikelilingie ine e sejengkal kati enti murebah

Ipikiri alus urum akal
Bier gaeh gaeh kuyu tetal inee gere murebah

Oya le murip si gere nyesal
Anak munumuk pangkal ine si megah

Murip jeroh wae berasal
Selamat asal mungaul nuwah

Murip ni lompong si paling sayang
Wae temerbang erep kin payah

Waktu kin ine wae berarang
Gere mukerlang kune bernemah

Si galak natewe mukekamang
Ku raum ilang, si dele uah
Gere I betehe jiwe mulayang
Musempit ku seladang emeh kesah

Enti kire kona lagu murip ni ganir
Linge mugegir ike kona basah

Mu kiser laing mutetir
Tair-tair bacar sawah

Pane pedi tukang ukir
Ilang pedi bibir gere pecogah

Jema jeroh dabuh ipengkil
Ibi urum kail kati mupisah

Ate keru enti ringis
Murah bengis, nengon lelawah
Bier kucak anak ni lemis
Sampe tetes rayoh matah


EDET PUDAHA

Turah murum saudere
Beta manat kene tetue
I masa sedenge beta le edet

Uken urum toa ike sene-sene
Menjadi sunguk ike bersene-sene
Itiro sempena mulo ku reje
Due puluh lime rupie kin lapik ni nemah

Kuet pedi edet I masa pudaha
Ku kejurun Bukit itiro doa
Ike enge tumung uken urum towa
Osahe sempena mudawat kesemat

Paling eking edet pudaha
Ibatat lampu enge mucaya
Sinte mungerje buet baring sana
Turah laing ara ku syarak opat

Edet jemen urum kuete
Cukup terang urum selese
Mujalin rapat lagu tete
Gere mujawe engkip pedet

Bier sinte murip bier sinte mate
Gere enguk bebarang lame
Imen ton tempate si perlu sunet

Angkara roba kaharrullah
Segele buet gere enguk salah
Ike janyi gere enguk minah
Terjah empah si jais jengkat

Ke anakni eruk gere bebarang langkah
Turah terang mata munerah
Tiep-tipe buet enti kase salah
Turah osah nemah mulalui manat

Edet jemen eking penadi
Luke bersalin rayoh berpeniri
Bier gere I sejen oya enge rugi
Turah isi beta putusni edet

Reje bukit reje asli
Reje jemen I kebayakan terdiri
Kati enti salah kaji mutuker buet

Edet urum hukun besitunungen
Gere mugeleng ku kiri kuen
Turah sra ninse tujunen
Beta jemen enge tersiret

Turah rela kin keputusen
Bier kune gere enguk mulewen
Berperala tiep-tiep I suen
Oya kati I perin jema jemen si timang beret

Ike salah turah bertegah
Ike benar turah berpapah
Ike mungkir turah I sumpah
Reje gere salah wae musuket sifet

Kadang perjelenen ari waih kumah
Ilah ni dene laing itamah
Iseledik delen cogah
Laing I mersa enge mudedepet

Gere tergerak edet sedenge
Turah iemah kumasa besilo
Musyarak opat Imem Petue
Keputus ni reje gere terguget

Cing neraca gere mugeride
Ike munyuket enge semperne
Enge tepat gere mulie-lie
Akhirat dunie baru gere ilet



Item Tansaran

UES

Nume kerna sana uwin, lauhku remenang
Gelah bang kutimang ues, ues iwanni atengku
Sebuku, upuh baju, aduh ues
Gere ne ara uwin, canang si runcang
Nge meh mutayang ues, iyup ni kuyu
Sebuku upuh baju aduh ues

Mejen mejen osop
Mejen mejen teles
Mulintes I duduk ni tenge
Atengku mulikep mekiep gere teles
Nge ubes edet sedenge

Gere ne ara uwin , papan berukir
Nge kepar kepir tingir keni urum labu,
Sebuku ni datu aduh ues

Suyen si musagi
Baji pe nge rengang mulekang
Gere ne bergune
Tupang gere ne eking
Gergel nge musirang
Sayang payah nama ine

Ike bersinte uwin canange runcang
I atan ni ampang ilang ukir berleladu
Iayu mutentu aduh ues



ampang

NASIB NI GAYO

Lelungunen …tauk ni imo tanoh Gayo
Sesayupen baur si ijo, tanoh Gayo
Singah mata pemaren munerah
Atengku gunah naringen rembege, Gayo, gayo
Ine sedihhe nasib ni Gayo

Tanoh Gayoni mu arul pematang
Giongen akang suntuk bergegure
Ara pantan luwes kin empus kupi
Benyer muriti mu ulung ijo, gayo
Ine subur di tanoh gayo

Nasib ni Gayo bersilo wan sedih
Ate gere pulih suntuk wan cico
arape ama kaul urum ama ucak, biak
gere ne bijak munetah nasib te
sayangmu tanoh Gayo

uah ni kupi pe nge meh ilang,
kin pakan musang batang nge karit,
empus luwes nge meh taring
olok di senting nasib ni urang te,
sayangmu tanoh gayo

olok penadi kite tepekur
munengon umah hancur taring beje
kampung mutelong jema mengongsi
meh bala bili menurut cerite
sayangmu tanoh gayo

Oya le ama, oya le ine
O gayo, o gayo
O gayo, o gayo
Emun putih ke langit ijo

Berjejelen ke ulak iyo tanoh gayo
Pengilihen peruweren ume tanoh gayo
Kesiken beluh ku kampung-kampung
Dele si termenung ara si munimo
Ine sedih he nasib ni gayo

Ama si beluh gere ne ulak
Anak si kucak gere ne beriro
Ine mongot menentaman dede
Ate cico gere ara ton mungadu, encu
Sayang di nasib ni urang gayo

Oya le ama oya le ine
O gayo, o gayo
O gayo, o gayo
Sedih nasib ni Gayo
Oya le ama oya le ine
Emun putih langit ijo
O gayo, o gayo



Mahlil Lewa

PAYAH KIN ANAK

Payah kin anak semenjak ari ayunen
Munehen porak sejuk ni uren
Oyale buet gere mukesudahan
Turah ku tehen
Ike letih petubuh ko turah iemen

Upuh iriling eking kin balut ni beden
Enti kona luding eking iemen
Oya pe sinting enge kewajibpen
Oya le beben
Gere ara mu punce anaru ni jelen
Anak kesayangen uwo buahati

Sikerna pitu lao umur mu nge sawah
Enge kewajibpen le geral itetah
Buge sepaat mubangkati sawah
Igelihen kikah
Ku atani ulu keramil ibelah
Buh santan ku awah buge manis ko berperi

Enge sawah umur kayon pendidiken
Tuntut ko ilmu kin bekal puren
Ilmu agama wan pengajinen
Penguet ni imen
Buge kati muninget bang kao kin Tuhen
Buge enti lupen puren kin jejak ni Nabi

Gelah hemat jermet onot kao tengah ara
Ipengen ko manat ni ine ama
Bier wani limen ke entan mucaya
Uwo mahlina
Gelah mu sopan santun ko mubudi basa
Kati ingeti jema lina bier ku tuyuh ni bumi

Reff
Uwo ipakku anakku tair mi naru
Ike ku talu tair ku ini

Uwo anakku bayakku jeroh mi lagu
Gelah mutentu mubudi pekerti



Matali Aman Siti

ATE KIN ANAK

Ini didong cara nasehat
Kite murip ni keti enti sesat
Kite amal mi buge bermanfaat
Oya nge tepat si mubeles sayang

terjalin si tengah kucak
berkas ni releng gere mugerak
Ganti ni intan kin emas pirak
Ate kin anak gere tertimang

belit ni upuh I kerlang berjunte
I kuduk nemah alak rembebe
Ke ni ine rukut ni anakke gule
Ate rahim me gere bertimang

Pe bimang ate ike kejep taring
Tereh kona porak takut kona luding
Ike benger ulu atewe pusing
Jege sipenting ine si kejang

Nge kaul anak I didik sekulah
Ari SD sawah ku menengah
Kero urum upuh ama mumerah
Sinte berluang ama munarang

Tempeh ni ume renye I osah
Empus ni kupi pe renyel I petetah
Macam berbage ruang ni umah
Enti gelisah anakku bimang

Keterime beles kese ari anak
Nume laing lungi urum peri lemak
Berkata tutur berperi sergak
Ku ine sempat renye mugerantang

Ini laing ku ara ke layak
Kite bewente cube isimak
Ke jasa ni ine gere berulak
Patut layak belanga I jerang



Moh Basyir Lakiki

GUDUK-GUDUK

Beberu jemen bebujang sedenge
Pantunne gure was salu ale
Pantun ne gure si lemak lacun
Mungisah pantun ibin lelawah junte

Musim munuling beberu murentang
Atan pematang bebujang mendate
Tajuk renggiep nge ijo ilang
Cengkeh ni bulang nge lintang pasange

Lao pe iyo ulak ku umah
Nyanga i perah lusung i kenal tutu
I emah niu ken pengeseke

Si munutu temping sinting beberu
Tingkah ni tutu kin pelale ni ate
Geh si bebujang se sire muniru
Nge mudaul dagu nise munantin ne

Enti kase mesing o ibin nahi
Kami munutu ko menyele
Ke mukarat tingkah ni tutu
Oya nge tentu keramil i tirowe

Bebujang jemen mah tikon senye
I weh telege beberu bersere
Sang-sang oya sang-sang nume
Malumi sedenge alus basa e



Mustafa.A.K

DALING

isi de daling si ngok ku serei... item jai
ku engon letih penadi ni enong rembe
ike ara pe waih si mutawar bengi... item o
kengon jarak penadi le orom telege

ine sayang di punce si enge meri... item
enge beta bagne janyi tuah orom
umpama ni lelayang enge metus tali
pengampul ikiri gerene bergune ama ine...

tali penjalin oya lilin olok di meri woy
si kunampin waih penirin munaso resie
sebuku ... ine ...
wole item 2x itemo ... item jai

wo kasih enti ne laneh
wo sayang gelah semperne 2x

ibarat perau ... gerene ber kudi wo engi ...item
selalu kutepi ku pasei muserpe ... ama... ine
ike ara pe gule gere nae lungi wo.engi item..jai
ku denang tengah melem bute ... ama...ine

sayang penadi ... ko payung tetemi... item...jai
ku awenen ku kiri le bungemu remo...ama
sana si asup ku masalah tari ... item
perenen nipi rupen pe jege... ama...ine

beloh perau gere berkudi selalu ku tepi wo engi
atan perau pesesuk aku
mu lelet ruje wo ...ine..ama ine
sebuku ... ama....
le item-le item item itemo ...item jai



UWES

Uwes...
Mokot nge aku kunul tepekur
Nge sampe gemur tanoh kin tilem
Dele olok lauhku mamur
Tempo munajur porak lo kelem

Uwes...
Dene kubarat gere terukur
Jelen ku timur nge salah
Kune nangen laing ni kukur
Aku tepekur mah rinu denem

Uwes...
Nge musiding urum baur atas
Nge mupentas urum arul relem
Kusederen atengku kati temas
Ku putihni kertas urum dawat item

Uwes...
Ike makin lao asar atas
Lagu singe telas masa singe silem
Muninget di aku kin Gayo Alas
Tempat ku temas besilo nge pedem

Lahabuhanhaji, l962



Sali Gobal

TABUR NI BURAK

Tabur ni burak do burak ku atani langit
Geremu sengkelit ku emun kona ku emun
Hiye kalang si lagu kalang
Terbange nenang turun kunantin turun

Kalang temerbang I semer leli
Bibes penadi manuk si won won
Kalang tengah nenang pu pepanang bumi
Manuk jejahatdi semer nge bererun

Kalang musilu terbange tejem
I serap ni nunem wan sara jumpun
Wan kerpe malu batang ni nunem
Dabuh manuk item tengkeh berpantun

Ujung ku ujung kalang temerbang
Sesire mumanang mungenal pesilun
Ulu nge tukung icicok lapang
Lelingoh musang jahat mu tetamun

Ikintere kepak si kolak lues
Urum letep ines ku sihen isilun
Nusibmu jelek gere pues-pues
Terides nge teles gere bertuntun

Insen mu manang jema mu merah
Kao nge megah ari jemen silun
Sipet ni kalang mu naos susah
Kurik iumah gere terboboh turun

Wo kalang ilang kalang bebado
Nge sara pulo kao bertetabun
Taring pematang taring baur ijo
Berancar ngoh belo gere ne bersusun



Uddin HR

AWAH

Awah berisi ipon urum delah
Langit langit aanak kalah
Ilih putih kin pembasah
Taon mungunyah segele pemanganan

Kumu munyuep atau munosah
Awah muke kone ijurah
Barang tasak atau matah
Alus mupecah kin ngengalen

Awah… paling bijak bercerak
Kata sopan atau sergak
Setuju ataupun munulak
Kedik mugagak gegalaken

Kau jeroh bijak bertutur
Wanni umah atau I kantur
Sopan ikhlas atau jujur
Mejejen tegang kenur pecerakan

Awah …mera sopan kau berperi
Tamah lemak urum lungi
Mera beberakah urum mumuji
Mera murasi iwan pergaulen

Awah.. mejaen mera kau pecogah
Kati jema mera bersumpah
Kau gere mera mungakui salah
Gere mupaedah oya I bueten

Ike galak kau beberakah
Mera pebening sediken susah
Tejem ni awah ibarat ni lopah
Mera mulapah urum peneniken

Awah inget awah
Salah luah timul pernusuhen
Awah inget awah
Benar salah akibat te puren



Uddin HR

ACEH DAMAI

Senyum …didalam damai
Masalalu jangan dikenang
Rambut panjang kinilah tergerai
Di bukit sana kelopak mengembang

Janganlah berurai duka
Upuk timur bercanda surya
Meretas bujur kemuning senja
Menuai harap cita bahagia

Seruling telah menyapa
Bangkitkan hidup dari nestapa
Menuju lautan cita …
Tempat berlabuh tengah samudra

Senyum … di aceh damai
Suka duka anak manusia
Direlum sukma tergerai
Jangan dicatat di hamparan rasa

Bukit mengorak bunga
Kembang idaman melipur lara
Masa lalu kuburkan sudah
Mari berlayar dengan gelora

Seruling telah menyapa
Bangkitkan hidup dari nestapa
Menuju lautan cita
Tempat berlabuh ditengah samudra

Senyum diaceh damai
Jangan disejka deras air mata
Kepalkan tangan cita digapai
Sembari berteduh memohon doa

Teguhkan hati bunda
Ucapkan jikir digelap gulita
Semoga mentari menjelma
Membawa sinar selama lamanya
Seruling telah menyapa
Bangkitkan hidup dari nestapa
Menuju lautan cita …
Tempat berlabuh tengah samudra

Damai, damai, damai……aceh damai



MELAS

I awah nipintu aku pucecenngang
Singeterulang, kin jamur tue
Kubelang lues aku dediang
Buge mi senang kau rembege

Sawah ke pinte tubuh ku sisayang
Enti sampe mutuang waeh wani duke
Kubaur atas tangkok pematang
Relis ni karang relas mutimpe

Dedemu ikala waeh penirinen
Selamat jelen selalu kutoa

Kipes mulunes bang kase kumayang
Kelepah ni pinang mureris kin beje
Bayangan mulintes osop osop terang
Kuarul pecengang relem ni kekire

Turah jeroh suyen Ike jamur teenyang
Ike atas tu tiang udah mera murense
Melas wanate sabe mupetimang
Lagu silayang remuk duh nyanyae

Dedemu ikala waeh penirinen
Selamat jelen selalu kutoa